Οι λέξεις Ελπίζω – Ελπίδα δεν είναι από αυτές που χρησιμοποιούνται ιδιαίτερα συχνά, όπως συμβαίνει με κάποιες άλλες.
Η έννοια και αίσθηση της ελπίδας όμως υπάρχουν μέσα στον καθένα και τις ανακαλεί πολύ συχνότερα όταν σκέφτεται, άσχετα αν θα τις εκφράσει φωνητικά και λεκτικά.
Όλοι μας έχουμε μεγαλώσει θεωρώντας ότι η “Ελπίδα” είναι θετική, είναι αναγκαία και απαραίτητη. Άλλωστε υπάρχει και το γνωστό ρητό “Η ελπίδα πεθαίνει πάντα τελευταία”.
Το ερώτημα όμως είναι αν πραγματικά η “Ελπίδα” είναι τόσο θετική, αναγκαία και απαραίτητη όσο έχουμε μάθει να πιστεύουμε ότι είναι.
Ο καθένας μας ορίζει την έννοια της “Ελπίδας” με θετικό αν και απροσδιόριστο τρόπο. Είναι η πίστη ή η προσδοκία ότι τα πράγματα θα αλλάξουν, θα πάνε καλύτερα. Πως όμως? Ποιος θα αλλάξει τα πράγματα και θα τα κάνει καλύτερα?
Ένας εναλλακτικός και πιο ουσιαστικός ορισμός της “Ελπίδας”, όπως αποδεικνύεται πάρα πολλές φορές στην πράξη, είναι ο εξής :
– Η “Ελπίδα” είναι μία φυλακή για την πρόθεση μας να κάνουμε αυτό που χρειαζόμαστε και μία απογοήτευση εν αναμονή όταν “Ελπίζουμε” σε κάτι από οποιονδήποτε τρίτο –
Σίγουρα ο παραπάνω εναλλακτικός ορισμός δεν θα θεωρηθεί θετικός, μπορούμε όμως να τον αναλύσουμε πριν τον απορρίψουμε απευθείας γιατί έρχεται σε αντίθεση με αυτό που πιστεύουμε ως τώρα.
Παρ’όλο που δεν φαίνεται με την πρώτη ματιά, η “Ελπίδα” εμπεριέχει αναβλητικότητα και παράδοση ελέγχου, ανάλογα με τον τρόπο που ελπίζουμε.
Οι δύο τρόποι που ελπίζουμε είναι σε σχέση με εμάς τους ίδιους και σε σχέση με κάτι άλλο ή κάποιους άλλους.
Στην πρώτη περίπτωση, ένα παράδειγμα για να το καταλάβουμε καλύτερα είναι η εκφραση
“Ελπίζω να βρω δουλειά (ή καλύτερη δουλειά)”
Το “Ελπίζω” στην προκειμένη περίπτωση από μόνο του είναι ασαφές, δεν προσδιορίζει το πως και ποιες ενέργειες θα γίνουν για να επιτευχθεί ο στόχος. Δείχνει ότι κατά πάσα πιθανότητα δεν υπάρχει ούτε σαφής πρόθεση, ούτε σαφής στοχοθέτηση και στρατηγική. Δηλώνει και είναι ταυτόσημο μέχρι ένα βαθμό με την ευχή, ανάλογα με τις ενέργειες που κάνει ή δεν κάνει αυτός που ελπίζει να βρει δουλειά ή καλύτερη δουλειά.
Αντίστοιχα, το παράδειγμα σχετικά με τον δεύτερο τρόπο που ελπίζουμε είναι εκφραστικά το εξής
“Ελπίζω να γίνει κάτι και να βρω δουλειά (ή καλύτερη δουλειά)”
Άλλο παράδειγμα που έχουμε ακούσει ή έχουμε πει και εμείς οι ίδιοι ακόμα
“Ελπίζω να γίνει κάτι και να αλλάξει η κατάσταση (η προσωπική μου, η κοινωνική – οικονομική – πολιτική γενικά κατάσταση)”
Ή
“Ελπίζω αυτός / αυτή να κάνει αυτό που μου είπε ή να είναι – λειτουργήσει – συμπεριφερθεί έτσι”
Είναι φανερό από τα δύο πρώτα παραδείγματα ότι όποιος εκφράζεται με αυτόν τον τρόπο, ουσιαστικά παραδίδει πλήρως τον έλεγχο και μπαίνει σε κατάσταση αναμονής για αυτό το κάτι που ελπίζει να γίνει και θα έχει άμεσο θετικό αντίκτυπο στην ζωή του.
Περιμένει από οτιδήποτε άλλο ή οποιονδήποτε άλλο να κάνει αυτό που θα είναι καλό για αυτόν. Ο ίδιος όμως δεν κάνει κάτι. Είναι σαν να περιμένει το μάνα εξ’ουρανού. Και όταν αυτό το κάτι δεν συμβεί, κατά πάσα πιθανότητα θα κατηγορήσει τους πάντες και τα πάντα επειδή δεν το έκαναν. Ποτέ όμως τον εαυτό του. Γιατί αυτός ξέρει καλύτερα από όλους τους άλλους και φυσικά όλοι οι άλλοι έχουν την υποχρέωση να κάνουν αυτό που θέλει και περιμένει.
Στο τρίτο παράδειγμα όπου η “Ελπίδα” είναι συνδεμένη άμεσα με κάποιους συγκεκριμένους ανθρώπους σχετικά με το αν θα κάνουν αυτό το κάτι που θέλουμε ή αν θα είναι απέναντι μας όπως θέλουμε (πάντα “ελπίζοντας”), σε αυτήν την περίπτωση το μόνο που κάνουμε είναι να βάζουμε τους εαυτούς μας σε μία διαδικασία απογοήτευσης εν αναμονή.
Όπως και πάλι αποδεικνύεται από την καθημερινότητα και την προσωπική εμπειρία του καθενός μας, στην πλειονότητα των περιπτώσεων που “ελπίζαμε” για κάτι από συγκεκριμένους ανθρώπους, δυστυχώς αυτό το κάτι δεν πραγματοποιήθηκε. Με αποτέλεσμα να απογοητευτούμε, και ανάλογα με την ένταση και την συναισθηματική φόρτιση που είχαμε κατά περίπτωση, να διαπιστώσουμε ότι η αρχική μας απογοήτευση, μας δημιούργησε διάφορα αρνητικά συναισθήματα και σκέψεις τα οποία με την σειρά τους δυσκόλεψαν ακόμα περισσότερο την καθημερινότητα μας για μικρότερο ή μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Το “Ελπίζω”, αν το εξετάσουμε λίγο βαθύτερα, σημαίνει “Δεν Κάνω”. Όχι απαραίτητα τίποτα. Όχι όμως και όσα πραγματικά θα μπορούσα να κάνω για να έχω το αποτέλεσμα που θέλω, γιατί πολύ απλά εξαρτώ την πραγματοποίηση του γεγονότος και από άλλους ανθρώπους ή καταστάσεις.
Αυτό που χρειάζεται να κάνουμε λοιπόν είναι να αποφασίζουμε και να ενεργούμε, χωρίς να εξαρτούμε (“ελπίζουμε για”) το αποτέλεσμα ή τις ενέργειες και τις πράξεις μας από οποιονδήποτε ή οτιδήποτε.
